Konstituimi i Kuvendit
Kuvendi i ri i Kosovës u konstitua pas një procesi të zgjatur, me dhjetëra vazhdime seancash, disa vendime të Gjykatës Kushtetuese dhe më shumë se një kandidaturë për postin e kryeparlamentarit. Kryetari Dimal Basha dhe katër nënkryetarë ishin zgjedhur më herët, por konstituimi mbeti i paplotë, pasi nuk u votua nënkryetari nga komuniteti serb – një detyrim i përcaktuar me ligj.
Zgjedhja e nënkryetarit nga komuniteti serb
Pas sqarimeve dhe kërkesave të përfshira në një aktgjykim të fundit të Gjykatës Kushtetuese, Kuvendi votoi Nenad Rashiqin si nënkryetar nga radhët e komunitetit serb, duke mbyllur zyrtarisht konstituimin e legjislaturës së re. Rashiq, ministër në detyrë për Komunitete dhe Kthim dhe kryetar i Partisë për Liri, Drejtësi dhe Mbijetesë, u propozua pasi nëntë deputetët e Listës Serbe nuk siguruan votat e nevojshme. Ai mori 71 vota pro, me mbështetjen e Lëvizjes Vetëvendosje, Lidhjes Demokratike të Kosovës dhe disa deputetëve të komuniteteve joserbe.
Çfarë vjen më pas: formimi i Qeverisë
Hapi i ardhshëm është krijimi i Qeverisë. Presidentja Vjosa Osmani ka detyrim kushtetues të mandatojë partinë ose koalicionin fitues – në këtë rast bllokun e udhëhequr nga Lëvizja Vetëvendosje, bashkë me Lëvizjen Guxo dhe Alternativën – për formimin e kabinetit. Sipas nenit 95 të Kushtetutës, kandidati për kryeministër, jo më vonë se 15 ditë nga mandatarja, paraqet përbërjen e Qeverisë para Kuvendit dhe kërkon miratim. Kabineti i propozuar duhet të sigurojë të paktën 61 vota në një Kuvend me 120 deputetë.
Shanset për shumicë
Me 48 ulëse të fituara në zgjedhje, Lëvizja Vetëvendosje nuk e ka e vetme shumicën e thjeshtë dhe i duhet një partner koalicioni.
Nëse dështon tentativa e parë
Nëse mandatarit të parë i mungojnë 61 votat, presidentja brenda 10 ditësh fton partitë në konsultime dhe përcakton kandidatin me gjasat më të mëdha për të formuar Qeverinë. Mandatari i dytë ka 15 ditë për të dorëzuar përbërjen e kabinetit në Kuvend. Nëse as kjo përpjekje nuk rezulton me Qeveri, Kushtetuta e detyron presidenten të shpallë zgjedhje të reja, të cilat mbahen brenda 40 ditësh.
Opsionet e koalicioneve
Vetëvendosje ka shprehur preferencë për bashkëpunim me partitë e komuniteteve joserbe, të cilat kanë 10 ulëse të garantuara në Kuvend. Fillimisht, ajo përjashtoi bashkëqeverisjen me tri subjektet më të mëdha: Partinë Demokratike të Kosovës (24 ulëse), Lidhjen Demokratike të Kosovës (20 ulëse) dhe koalicionin Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës–Nisma (8 ulëse). Më pas, megjithatë, Vetëvendosje dhe Nisma janë takuar disa herë për të kërkuar rrugëdalje nga bllokada institucionale, pa rezultat konkret.
Qëndrimet e partive
Bedri Hamza, kandidati i PDK-së për kryeministër, ka deklaruar se nëse LVV-ja nuk e formon Qeverinë brenda afateve ligjore, PDK-ja është e gatshme të marrë përgjegjësinë dhe nuk vendos “vija të kuqe” ndaj asnjë partie, duke u shprehur e hapur për bisedime. LDK-ja dhe AAK-ja kanë përjashtuar koalicionin me LVV-në dhe kanë shprehur gatishmëri për të formuar një qeveri së bashku. Ndërkohë, Nisma, me tre deputetë, ka thënë se mund të ndihmojë në sigurimin e shumicës prej 61 votash, bashkë me LVV-në dhe partitë e komuniteteve joshumicë.
Kontekst shtesë
Konstituimi i Kuvendit ndodhi para mbajtjes së zgjedhjeve lokale.
Burimi: Radio Evropa e Lirë
