Qendra Kosovare për Rehabilitimin e të Mbijetuarve të Torturës shënoi 26‑vjetorin e themelimit, duke rikthyer vëmendjen te kujdesi, shpresa dhe kërkimi i drejtësisë për viktimat e dhunës gjatë dhe pas luftës. Drejtoresha ekzekutive, Feride Rushiti, në emisionin Mirëmëngjesi Kosovë foli për arritjet, sfidat dhe momentet kyçe të organizatës.
Rëndësia e një dite simbolike
Rushiti nënvizoi peshën e një dite të veçantë, kur vite më parë Vasfije Krasniqi vendosi të tregojë publikisht historinë e saj të dhimbshme. Sipas saj, ai moment ka marrë vlerë të posaçme për organizatën dhe shoqërinë.
Një pikë kthese në perceptimin shoqëror
Para atij rrëfimi, asnjë e mbijetuar nuk e kishte ndarë publikisht përvojën traumatike. Guximi dhe emocioni që solli Vasfijeja i shtynë shumëkënd të rimendojë mënyrën si trajtohen viktimat e dhunës seksuale. Në nderim të atij momenti, QKRMT vendosi ta lidhë shënimin e përvjetorit me kohën kur ajo foli hapur.
Heshtja pas luftës dhe nevoja për hapësirë të sigurt
Në vitet pas luftës, të flitej për dhunën seksuale dhe pasojat e saj ka qenë tepër e vështirë. Gratë dhe vajzat e dhunuara, të vendosura në hapësira të ngushta brenda familjes, komunitetit dhe institucioneve, shpesh u viktimizuan sërish. Prandaj, krahas rehabilitimit emocional, psikologjik e fizik, QKRMT punoi me fushata sensibilizuese për të ndryshuar perceptimin shoqëror dhe për të krijuar hapësira të sigurta ku dhuna seksuale dhe pasojat e saj të mund të dalin në dritë.
Çmimi i guximit dhe thyerja e tabuave
Rushiti theksoi se historia e vendit nuk mund të shkruhet pa fatin dhe vuajtjen e rreth 20 mijë grave e burrave që pësuan gjatë luftës. Në nderim të guximit të shprehur nga Vasfije Krasniqi, organizata krijoi një çmim simbolik për guxim, që do t’u akordohet aktivistëve, të mbijetuarve të dhunës seksuale dhe mbështetësve të kauzës. Për herë të parë, ky vlerësim iu dha Ramadan Nishorit, i cili theu një tabu shoqërore duke kundërshtuar stereotipin se burrat nuk preken dhe nuk mund të jenë viktima të dhunës seksuale. Me rrëfimin e tij të hapur këtë vit, ai u bë zëri i mijëra burrave dhe djemve që ende hezitojnë të kërkojnë shërbim, njohje ligjore si viktima të dhunës seksuale apo të nisin proceset e tjera të nevojshme.
Fillimet dhe shtrirja e QKRMT-së
QKRMT nisi punën menjëherë pas luftës, duke ofruar ndihmë për të zhvendosurit dhe të traumatizuarit në Shqipëri dhe Kosovë. Rastet e para përfshinin fëmijë dhe të mbijetuar që nuk mund të shpreheshin apo të kërkonin ndihmë. Krijimi i një hapësire të sigurt rezultoi vendimtar që viktimat të flasin pa frikë e pa paragjykime.
Shërbimet dhe ndikimi ligjor
Organizata e ka shtrirë veprimtarinë në Deçan, Pejë, Skënderaj, Malishevë, Rahovec, Gjilan dhe Podujevë, duke ofruar shërbime psikosociale, juridike, shëndetësore dhe programe për fuqizim ekonomik. Përveç rehabilitimit individual, QKRMT ka kontribuar në ndryshime ligjore që prekën të gjithë të mbijetuarit e dhunës seksuale, pavarësisht nëse kanë qenë ose jo përfitues të drejtpërdrejtë të shërbimeve të saj.
Burimi: RTK, emisioni Mirëmëngjesi Kosovë
