Udhëtarët nga vende jashtë BE‑së që hyjnë në shtetet e BE/Shengenit do të përballen me kontrolle biometrike, pasi Sistemi i Hyrje/Daljes (EES) po vihet në zbatim. Pyetja kryesore: a mund të zgjidhni të mos jepni të dhëna biometrike?
Çfarë është EES?
EES do të zëvendësojë gradualisht vulat në pasaportë me gjurmë gishtash dhe skanime të fytyrës për vizitorët me qëndrim të shkurtër. Sipas Komisionit Evropian, sistemi synon të parandalojë tejkalimin e afateve të lejuara të qëndrimit, të luftojë mashtrimet me identitetin dhe të forcojë sigurinë në kufijtë e jashtëm. Ai po zbatohet me faza në të gjithë Evropën dhe parashikohet të bëhet plotësisht funksional brenda afateve të përcaktuara.
Kush duhet të japë të dhëna biometrike – dhe kush përjashtohet?
EES zbatohet për vizitorët nga vende si Mbretëria e Bashkuar, SHBA dhe Kanada, si edhe për mbajtësit e vizave Shengen për qëndrim të shkurtër. Në kalimin e parë, atyre do t’u merren gjurmët e gishtave dhe një imazh i fytyrës, të cilat ruhen për hyrje/dalje të ardhshme. Qytetarët e BE‑së dhe Shengenit janë të përjashtuar, ashtu si edhe shtetasit jo‑BE që kanë kartë të vlefshme qëndrimi në një vend të BE/Shengenit.
A mund të refuzoj dhënien e gjurmëve të gishtave dhe skanimin e fytyrës?
Mund ta refuzoni, por nuk do të lejohet udhëtimi. Autoritetet e BE‑së e bëjnë të qartë: nëse nuk jepni të dhënat biometrike, hyrja në vendet që përdorin EES nuk do të miratohet. Me pak fjalë, do t’ju duhet të ktheheni mbrapsht.
Pse mblidhen këto të dhëna?
Sistemi synon të përmirësojë menaxhimin e kufijve, të parandalojë migracionin e parregullt dhe të identifikojë personat që qëndrojnë përtej afatit. Ai ndihmon gjithashtu në zbulimin e identiteteve apo dokumenteve të rreme dhe mbështet parandalimin/hetimin e terrorizmit dhe krimeve të rënda. Ideja është të shpejtohen kontrollet kufitare duke rritur sigurinë.
Çfarë ruhet dhe për sa kohë?
Regjistrohen të dhënat e pasaportës, datat dhe pikat e hyrjes/daljes, gjurmët e gishtave, imazhi i fytyrës dhe çdo vendim refuzimi të hyrjes. Në shumicën e rasteve, të dhënat mbahen për tre vjet; për personat që tejkalojnë afatin e qëndrimit, dosja mund të ruhet deri në pesë vjet. Pas skadimit të afatit ligjor të ruajtjes, të dhënat fshihen automatikisht.
Kush ka qasje në të dhëna?
Rojet kufitare dhe autoritetet e imigracionit përdorin sistemin për të verifikuar identitetin dhe për të vlerësuar të drejtën e hyrjes. Agjencitë e zbatimit të ligjit në vendet Shengen dhe Europol mund të aksesojnë të dhëna në kushte të rrepta për hetime të terrorizmit ose krimeve të rënda. Linjat ajrore dhe operatorët e transportit nuk shohin të dhëna personale, por mund të verifikojnë nëse një vizë është përdorur.
Si mbrohet privatësia juaj?
Komisioni thekson se EES respekton rregullat strikte të mbrojtjes së të dhënave të BE‑së dhe mbikëqyret nga autoritetet kombëtare të mbrojtjes së të dhënave dhe nga Mbikëqyrësi Evropian i Mbrojtjes së të Dhënave. Të dhënat ruhen në një bazë qendrore të sigurt që menaxhohet nga agjencia e BE‑së eu‑LISA, e cila siguron pajtueshmërinë me rregullat e privatësisë. Sistemi është ndërtuar me parimin “mbrojtja e të dhënave me dizajn dhe si parazgjedhje”, që do të thotë se qasja u lejohet vetëm personave të autorizuar dhe vetëm për qëllime të përcaktuara.
Të drejtat e udhëtarëve
Udhëtarët mund të kërkojnë qasje në të dhënat e tyre në EES dhe të kërkojnë korrigjimin e çdo pasaktësie ose plotësimin e të dhënave të papërfunduara. Ata mund të kërkojnë edhe fshirjen e të dhënave të përpunuara në mënyrë të paligjshme. Ankesat paraqiten pranë autoriteteve kombëtare të mbrojtjes së të dhënave ose, në raste të caktuara, pranë Mbikëqyrësit Evropian të Mbrojtjes së të Dhënave.
Burimi: Gazeta Express; The Local; albinfo.ch; Komisioni Evropian