Real Madrid po shton përpjekjet për një ndryshim të thellë në strukturën e pronësisë — një riorganizim që do të lejonte për herë të parë investitorë të jashtëm të blejnë aksione në klub. Që prej themelimit në vitin 1902, Madridi ka qenë në pronësi të socios (anëtarëve), dhe çdo rregull i ri duhet miratuar prej tyre me votë. Në futbollin spanjoll, vetëm edhe tre klube funksionojnë me këtë model: Athletic Club, Osasuna dhe Barcelona.
Pse po shqyrtohet ndryshimi
Sipas Deloitte, Real Madrid është i vetmi klub në botë që ka kaluar të ardhurat prej €1 miliard gjatë sezonit 2023-24 (shifra e raportuar: €1.045.5bn). Megjithatë, presidenti Florentino Perez ka theksuar se pronësia nga anëtarët i kufizon në disa aspekte, sidomos në garën e merkatos kundër klubeve që mbështeten nga miliarderë apo fonde sovrane. Perez, 78 vjeç, e përmendi vitin e kaluar mundësinë e një “referendumi” për ndryshime në modelin e pronësisë që do të lejonin kapital nga partnerë të jashtëm, ndërsa anëtarët do të ruanin kontrollin. Burime me dijeni për çështjen thonë se ai pritet të prezantojë detaje të reja dhe hapa konkretë në asamblenë e ardhshme të përgjithshme të vitit 2025, e cila pritet të mbahet para fundit të nëntorit.
Opsionet në tryezë
Një ide e diskutuar brenda klubit parashikon ndarjen efektive të Real Madrid në dy subjekte: pjesa sportive (futbolli) dhe pjesa e biznesit. Kështu, socios do të mbanin teknikisht pronësinë, ndërsa investitorët do të ftoheshin të blejnë aksione në aktivitetet tregtare të klubit. Po ashtu, është përmendur edhe modeli 50+1 i Bundesligës, që siguron shumicën e vendimmarrjes tek anëtarët. Detajet tatimore e ligjore janë komplekse dhe ende po punohen, por brenda dhe jashtë klubit po rritet pritshmëria se javët në vijim mund të shënojnë fillimin e një epoke të re në Bernabeu.
Cili është modeli i pronësisë te Madrid?
Deri në fillim të viteve ’90, të gjitha klubet sportive në Spanjë ishin në pronësi të anëtarëve. Qeveria më pas kërkoi që klubet profesioniste të ktheheshin në shoqëri anonime sportive (SAD). Real Madrid, së bashku me Barcelona, Athletic dhe Osasuna, morën përjashtim dhe e ruajtën statusin e tyre. Këto klube kanë procese demokratike: anëtarët zgjedhin presidentin, miratojnë apo rrëzojnë llogaritë vjetore dhe votojnë ndryshimet statutore në asambletë që mbahen çdo vit.
Si funksionon në praktikë
Sipas rregullave aktuale, vetëm fëmijët ose nipërit/mbesat e socios mund të aplikojnë për t’u bërë anëtarë të Real Madrid. Vetëm një pjesë e përzgjedhur e rreth 100,000 anëtarëve marrin pjesë si votues në asamblenë vjetore: këta quhen socios compromisarios (delegatë), rreth 2,000 në numër, të zgjedhur me votim ku mund të marrin pjesë të gjithë anëtarët. Megjithëse modeli i qeverisjes është pjesë e imazhit të klubit, pak dyshojnë se Perez ka ushtruar ndikimin kryesor në politikëbërje gjatë dy mandateve të tij (2000-2006 dhe nga 2009 e këtej). Krahasuar me klubet e tjera me model socio, në asambletë e Madridit ka pak kundërshtim publik dhe propozimet e bordit zakonisht kalojnë me shumicë të gjerë.
Në vitin 2012 u miratuan ndryshime statutore që kërkojnë që çdo kandidat për president të ketë të paktën 20 vjet si socio dhe të ofrojë një garanci financiare prej 15% të buxhetit vjetor (për 2024-25 ky ishte €1.1bn). Votimi ishte 997 pro, 100 kundër dhe 15 abstenime. Kohët e fundit, propozimet që lejuan partneritetet me kompani investimi amerikane për të financuar rindërtimin e shtrenjtë të Bernabeut u miratuan po ashtu me shumica të ngjashme.
Partnerët e jashtëm ekzistues të klubit
Kostoja e përafërt prej €1.8 miliardësh e rikonstruksionit të Bernabeut, së bashku me efektet e pandemisë, e shtyu Madridin të kërkojë mbështetje financiare të jashtme. Në 2017 u arrit marrëveshja me grupin amerikan të kapitalit privat Providence: €200 milionë në këmbim të një pjese të të ardhurave të ardhshme nga sponsorizimet; në 2021 marrëveshja u ri-negociua me edhe €50 milionë shtesë. Në maj 2022, Sixth Street ofroi €360 milionë për projektin e Bernabeut, duke krijuar një joint-venture 20-vjeçare që përfshin të gjitha të ardhurat brenda stadiumit, përveç abonimeve sezonale. Legends, ku Sixth Street është aksioner shumice, u bë partnere për menaxhimin e retail-it të klubit dhe të gjithë restoranteve e bareve në Bernabeu. Është krijuar edhe një kompani/brand i veçantë “Bernabeu” për të administruar aktivitetet “jo-futbollistike” (koncerte si Taylor Swift, një ndeshje NFL, evente korporate etj.).
Si e ka përgatitur Perez terrenin
Perez shpesh ka argumentuar se prioriteti i tij është mbrojtja e modelit të pronësisë nga anëtarët, gjë që sipas tij shpjegon edhe debatet me La Liga-n dhe UEFA-n, si dhe promovimin e Superligës Evropiane. Po ashtu, ai ka theksuar se ky model e vështirëson garën me klubet ku pronarët mund të injektojnë para drejtpërdrejt te ekipi. Në asamblenë e nëntorit 2024, ai bëri njoftimin surprizë për një votim të mundshëm mbi ndryshimet në qeverisje dhe pronësi.
“Ju konfirmoj se do t’i sjellim kësaj asambleje një propozim për riorganizimin korporativ të klubit që siguron qartë të ardhmen tonë, na mbron nga kërcënimet dhe, mbi të gjitha, garanton se ne, anëtarët, jemi pronarët e vërtetë të klubit tonë, pronarë realë dhe të plotë të pasurisë ekonomike,” tha Perez. “Dhe, sigurisht, duke futur elementët e nevojshëm që kontrolli efektiv i klubit të mbetet gjithmonë në duart e anëtarëve. Do të jemi ne, anëtarët, që në një referendum do të vendosim bashkë destinacionin tonë.”
Që atëherë është thënë pak publikisht mbi referendumin ose pyetjen e saktë. Megjithatë, drejtuesit në Bernabeu janë të vetëdijshëm për vlerën e klubit; një burim sugjeroi se Madridi mund të vlerësohet deri në €10 miliardë — të njëjtën vlerë si Dallas Cowboys, franshiza më e vlefshme në NFL.
Çfarë pritet të ndodhë tani?
Shumë burime thonë se hierarkia e Madridit, bashkë me këshilltarët pranë Key Capital Partners dhe firmën ligjore Clifford Chance (të dy të përfshirë në projektin e dështuar të Superligës), po shqyrtojnë modele të reja pronësie që do të lejonin kapital të jashtëm, por duke mbajtur sa më shumë kontroll tek socios. Ende nuk ka qartësi të plotë mbi drejtimin përfundimtar.
Një skenar është ndarja e Madridit në dy entitete — një për futbollin dhe një për biznesin — ku investitorët mund të blejnë pjesë në të ardhurat tregtare (si të drejtat TV apo të ardhurat e stadiumit), ndërsa pronësia juridike e klubit do të mbetej në duart e anëtarëve përmes fondacionit bamirës të klubit. Si do të funksiononte kjo në praktikë, dhe në përputhje me ligjin spanjoll korporativ e fiskal, mbetet e vështirë për t’u përmbyllur. Çështja është delikate dhe potencialisht kontroverse për një pjesë të tifozëve.
Opsioni që u diskutua brenda — lejimi i anëtarëve të shesin pjesën e tyre, me përfitime të mundshme prej €50,000-€100,000 — është hequr nga tryeza, sipas burimeve. Një sfidë tjetër, nga këndvështrimi i investitorëve, është se shumë abonime sezonale në Bernabeu kushtojnë më pak se një paketë VIP për një ndeshje të vetme. Investitorët do të parapëlqenin më pak vendas (socios) dhe më shumë vizitorë njëherësh, por këta anëtarë vendas janë baza e fuqisë së Perezit dhe mbajtja e tyre e kënaqur është prioritet.
Burime të brendshme theksojnë gjithashtu se drejtuesit duan të garantojnë që vendimet sportive — trajneri, blerjet dhe shitjet — të mbeten gjithmonë në dorë të bordit, i cili i përgjigjet socios. Një alternativë më e pranueshme për bordin dhe anëtarët mund të jetë diçka pranë rregullit 50+1 të Bundesligës, ku anëtarët mbajnë gjithmonë shumicën (50 për qind plus një votë) të vendimmarrjes. Por sërish, se si mund të arrihet kjo pa komplikime të mëdha për drejtuesit aktualë, socios dhe investitorët potencialë, nuk është e qartë. Një burim nga industria sugjeroi se 49% i ofruar investitorëve në këtë skenar do të ishte pak tërheqës për shkak të mungesës së kontrollit — pra do të monetarizohej dobët.
Perez ka qenë i prerë se nuk dëshiron asnjë skenar ku të huajt mund të marrin kontrollin e Real Madrid: “Askush nuk duhet të jetë në gjendje të ‘rrëshqasë’ drejt kontrollit,” u tha ai anëtarëve në 2012. “Dhe nuk dua të mendoj keq për askënd, as për sheikët arabë, as për rusët, por ky është i yni.”
Cilido qoftë modeli që do të zgjidhet, çdo shumë e mbledhur nga investitorët do të hyjë në klub: ose për forcimin e skuadrës, ose për shlyerjen e kostove të rindërtimit të Bernabeut. Askush nuk do të “cash out”-ojë dhe vetë Perez nuk përfiton financiarisht. 78-vjeçari, që frekuenton Bernabeun që nga vitet 1950, kërkon një mënyrë për të ruajtur kontrollin në afat të shkurtër, duke garantuar konkurrueshmërinë në elitë për shumë vite.
Çfarëdo që të vendoset, një lloj ndryshimi në modelin e klubit po vjen dhe është përgatitur prej kohësh. Si do të gjendet ekuilibri mes interesave të tifozëve të përjetshëm, drejtuesve aktualë dhe investitorëve të ardhshëm — kjo mbetet për t’u parë. Detajet do të jenë vendimtare në planin përfundimtar që do t’u paraqitet anëtarëve për votim.
Burimi: The Athletic – Dermot Corrigan (16 tetor 2025)