Hassan Abdalla, guvernatori i Bankës Qendrore të Egjiptit, i flet Global Finance për tërheqjen e investitorëve dhe hapat e radhës të institucionit monetar.
Sfida kryesore gjatë dy viteve të fundit
Në planin ndërkombëtar, u përballëm me një rritje të paprecedentë të çmimeve të mallrave bazë, që shtyu çmimet brenda vendit dhe vuri nën presion financat publike. Njëkohësisht, bankat qendrore kryesore rritën normat me mbi 500 pikë bazë, duke nxitur dalje kapitali nga tregjet në zhvillim. Tensionet gjeopolitike e rënduan më tej situatën: sulmet në Detin e Kuq ulën ndjeshëm të ardhurat nga Kanali i Suezit, duke shtuar presionin mbi burimet tona në valutë.
Brenda vendit, inflacioni u rrit në nivele shumëvjeçare, duke kulmuar mbi 35% në 2023, i ushqyer nga zhvlerësimi i monedhës dhe rritja e kostove të importuara. Vetë monedha u vu në presion: zhvlerësimet e njëpasnjëshme mes 2022 dhe 2024 krijuan luhatje në kursin e këmbimit, kufizuan importet dhe shkaktuan ngërçe në industri. Pasiguria rreth politikave dhe vonesat në reformat strukturore dobësuan besimin. Banka Qendrore duhej të vepronte: për të frenuar inflacionin, ndoqëm një shtrëngim të fortë monetar, duke rritur normat me gjithsej 1,900 pikë bazë nga 2022 deri në 2024. Në mars 2024, unifikimi i kursit të këmbimit solli transparencë të nevojshme në tregun valutor dhe riktheu flukset në sistemin zyrtar.
Liberalizimi i kursit në mars 2024: rezultatet dhe hapat e radhës
Unifikimi i kursit të këmbimit ishte një moment kthese për ekonominë egjiptiane—një hap i guximshëm, por i domosdoshëm. Kursi fleksibël i këmbimit veproi si amortizator, duke mundësuar përshtatje në kohë reale ndaj goditjeve të jashtme në një mjedis të paqëndrueshëm. Ky ndryshim qartësoi tregun valutor, eliminoi shtrembërimet, zhbllokoi prapambetjet e importeve dhe lejoi shpërndarje më efikase të valutës, duke rikthyer besimin brenda dhe jashtë vendit.
Efektet u ndjenë menjëherë. Nga mesi i 2024-s nisëm të korrnim frytet e masave tona. Inflacioni zbriti në 25.7% dhe arriti në 12% në gusht 2025, duke na dhënë hapësirë të nisim ciklin e lehtësimit, me ulje kumulative prej 525 pikë bazë që prej prillit 2025, pa kompromentuar stabilitetin financiar. Sistemi bankar mbeti i qëndrueshëm, ndërsa rezervat ndërkombëtare u rritën në nivele rekord, të mbështetura nga prurje afatgjata dhe angazhime të mëdha investimesh—duke përmirësuar sasinë dhe cilësinë e jastekëve të jashtëm.
Këto hyrje ndihmuan të ngushtohej deficiti i llogarisë korrente në 13.2 miliardë dollarë në nëntë muajt e parë të vitit fiskal 2024/2025, nga 17.1 miliardë një vit më parë. Motori kryesor: remitancat, një nga burimet më të mëdha të valutës për Egjiptin, u rritën me 82% në 26.4 miliardë dollarë në të njëjtën periudhë. Ndërkohë, pjesëmarrja e investitorëve të huaj në tregjet e borxhit vendas rifilloi teksa inflacioni u zbut dhe normat reale kaluan në territor pozitiv, duke forcuar likuiditetin e jashtëm dhe besimin e investitorëve. Rezervat neto ndërkombëtare arritën një rekord prej 49.25 miliardë dollarësh, të mjaftueshme për të mbuluar 6.5 muaj importe.
Në vijim, prioritet mbetet ruajtja e fleksibilitetit të kursit dhe zhvillimi i tregjeve valutore më të thella e më likuide për të forcuar qëndrueshmërinë ekonomike. Me inflacionin në rënie, pritjet të ankoruara dhe besimin e rikthyer, mund të vazhdojmë normalizimin monetar me një qasje të bazuar në të dhëna.
Si ta bëjë Egjiptin më tërheqës për investitorët Banka Qendrore
Në themel, synojmë të garantojmë stabilitet makroekonomik—kontroll të inflacionit dhe një treg valutor të besueshëm, likuid e transparent. Një nga vlerat më të mëdha që mund të ofrojmë si bankë qendrore është qartësia: komunikimi i hapur dhe i kuptueshëm i vendimeve politike është kyç për ndërtimin e besimit të investitorëve, veçanërisht në një mjedis global të paqëndrueshëm.
Po ashtu, punojmë për të thelluar tregjet financiare vendase, duke zgjeruar instrumentet e borxhit dhe kapitalit, larmishmërinë e produkteve dhe përmirësimin e infrastrukturës. Paralelisht, garantojmë shëndetin e sektorit financiar dhe rrjedhje efikase të kredisë drejt ekonomisë reale, me fokus të veçantë te sektori privat.
Një element tjetër kyç është qëndrueshmëria e pozicionit të jashtëm. Egjipti ka siguruar së fundmi prurje afatgjata përmes partneriteteve strategjike dhe angazhimeve të mëdha investimesh; me projekte të reja në tubacion, ky trend pritet të vazhdojë. Iniciativat e gjera të qeverisë, si programi i privatizimit dhe shitjes së aseteve shtetërore, e plotësojnë politikën monetare dhe hapin mundësi të reja investimi. Në horizont, po e përafron gjithnjë e më shumë mandatin tonë me temat strategjike si financimi i lidhur me kriteret ESG, tranzicioni i gjelbër dhe ekosistemet e financave dixhitale.
(burimi: Global Finance, intervistë nga Chloe Domat, 14 tetor 2025)