Presidentja e Komisionit të BE-së do të përballet edhe një herë me mocion për votëbesim. Presioni i njëkohshëm nga e majta dhe e djathta po nxjerr në pah një vakuum pushteti në skenën politike europiane.
Seancë me tone të larta në Strasburg
Parlamenti Europian u mblodh në seancë plenare në Strasburg pas pushimeve të verës, me një debat që u zhvillua në tone të ashpra dhe me tema të nxehta në qendër.
Akuzat nga skajet politike
Kryetari francez i grupit të ekstremit të djathtë “Patriotë për Europën”, Jordan Bardella, e akuzoi Ursula von der Leyen për mungesë transparence, dështime në menaxhimin e migracionit dhe dobësim të aftësisë konkurruese për shkak të politikave klimatike. Ai e quajti marrëveshjen doganore me SHBA-në një katastrofë, duke thënë se me të “në thelb është firmosur kapitullimi i Evropës”.
Nga krahu tjetër, Manon Aubry, kryetare e grupit të majtë, e kritikoi ashpër qëndrimin ndaj Izraelit lidhur me luftën në Gazë, mosrealizimin e Green Deal-it dhe fokusin te blerja e armëve në vend të politikave sociale. Ajo kërkoi largimin e presidentes së Komisionit, duke e përsëritur me patos këtë thirrje.
Von der Leyen apelon për unitet
Ursula von der Leyen ruajti qetësinë, i kundërshtoi akuzat dhe bëri thirrje për unitet. Sipas saj, kundërshtarët janë të gatshëm të shfrytëzojnë çdo përçarje dhe madje t’i nxisin ato.
Dy mocione në pak kohë
Është e pazakontë që një presidente e Komisionit të përballet me dy mocione votëbesimi brenda vetëm tre muajsh. Edhe pse në votimin e ardhshëm nuk pritet të shkarkohet, intensifikimi i procedurës tregon fragmentimin e Parlamentit Europian dhe brishtësinë e besimit mes Komisionit dhe partive të qendrës.
Presioni i dyanshëm
Ndryshe nga mocioni i mëparshëm, kësaj here nisma vjen si nga e djathta ekstreme, ashtu edhe nga e majta radikale. Megjithëse qëndrimet janë krejt të ndryshme në përmbajtje, objektivi është i ngjashëm: goditja politike e von der Leyen, erozioni i autoritetit të saj dhe forcimi i pozicioneve të tyre në parlament.
Çfarë e ushqen përplasjen, sipas ekspertëve
Sipas Olivier Costa, drejtor kërkimesh pranë CNRS dhe njohës i institucioneve të BE-së, përveç betejave për pushtet në parlament, veprojnë edhe dy faktorë: së pari, zbehja e aftësisë për bashkëpunim mes socialdemokratëve dhe kristiandemokratëve – dikur boshti bazë i Parlamentit; së dyti, stili drejtues i von der Leyen, që shumëkush e sheh të centralizuar dhe hierarkik. Ai vëren se presidentja e Komisionit e ushtron rolin sikur të ishte kryeministre, duke e lënë në plan të dytë bashkëpunimin dhe konsensusin dhe duke përqendruar vendimmarrjen te vetja, gjë që ka krijuar pakënaqësi si në parlament, ashtu edhe brenda vetë komisionit.
Mazhoranca që nuk mjafton më
Gjeometria politike europiane është bërë më e ndërlikuar. “Koalicioni i madh” mes EVP dhe S&D në këtë legjislaturë nuk siguron më një mazhorancë të qëndrueshme. Janë regjistruar disa votime – veçanërisht për mjedisin, migracionin dhe çështjet ndërkombëtare – ku EVP nuk ka nguruar të rreshtohet me të djathtën ekstreme, duke krijuar një boshllëk në qendër që partitë e skajeve synojnë ta shfrytëzojnë.
Qendra lëkundet
Partitë e qendrës përpiqen ende të koordinohen, por durimi me kursin e presidentes po shteron. Politologia Almut Möller nga qendra EPC vëren se baza politike mbi të cilën mbështetet presidentja dhe Komisioni i saj po lëkundet, sidomos në qendër. Kritikat vijnë nga të gjitha anët: një pjesë e liberalëve kërkon përshpejtim të uljes së burokracisë; brenda EVP ka zemërim për lëvizje të njëanshme në politikën e jashtme; ndërsa tek socialdemokratët dhe të gjelbërit rritet skepticizmi ndaj kthesës së fokusuar te rritja ekonomike dhe konkurrueshmëria, duke u larguar nga projektet sociale dhe Green Deal.
Rrezik apo gjallërim demokratik?
A janë mocionet shenjë e një destabilizimi të rrezikshëm apo dëshmi e një dinamike demokratike? Të dyja, thotë Costa: përplasjet tregojnë demokraci funksionale në BE, por nëse ato marrin epërsi, rrezikohet humbja e kontrollit.
Çfarë pritet më tej
Parlamenti do të vendosë për të ardhmen e von der Leyen. Costa nuk sheh arsye për një përfundim të parakohshëm të mandatit, por parashikon një “normalitet të ri” me test të vazhdueshëm presioni. Sipas tij, von der Leyen as nuk do të japë dorëheqje, as nuk do të shkarkohet, sepse për shumë forca mbetet alternativa më e mirë – dhe pyetja mbetet: cila do të ishte zgjedhja tjetër? Politikisht, peshën më të madhe do ta ketë madhësia e kampit që voton kundër: një rezultat i dobët do të pasqyronte ftohjen e marrëdhënieve mes Komisionit dhe Parlamentit. Për shumë vëzhgues në Strasburg, çështja nuk është vetëm mbijetesa, por me çfarë shumice – një faktor që do të ndikojë drejtpërdrejt në dosjet e ardhshme për buxhetin, tregtinë dhe klimën.
Burimi: DW